सर्वप्रथम यो बताउनु जरुरी हुन्छ कि ‘पान’ आफैमा सूर्तीजन्य पदार्थ होइन, यो कुनै लागूपदार्थ पनि होइन। प्राचीन समयमा खाना पचाउनको लागि ‘पानको पात’ चपाइने गरिन्थ्यो। तर समयसँगै यसको प्रयोग विधिमा परिवर्तन हुँदै आएको हो।
आजभोली मानिसहरू पानमा तम्बाकू, चूना, सुपारी, गुल तथा अन्य कैयौँ नशालु पदार्थहरू हालेर खाने गर्छन्। तर यसले पानको गुणलाई पूर्णरूपमा नष्ट गरी बेफाइदा मात्र दिने गर्दछ। त्यसैले मीठा पान अथवा त्यसको साथ ल्वाङ्ग र इलाइची राखेर सेवन गर्नु स्वास्थ्यको लागि फाइदाजनक हुन्छ।
प्राय जसो मानिसहरू साथी भाइसँग बाटोमा हिँड्दा रमाइलोको लागि अनि कसैले ‘चाखौँ न त’ भन्ने धारणाले पान चपाउने गर्छन्। तर यो पनि जान्नु आवश्यक हुन्छ कि पानमा क्याल्सियम र एण्टिअक्सिडेण्ट लगायत अन्य कैयौँ स्वास्थ्यवर्द्धक पदार्थहरू पाइन्छन्, जसले हाम्रो स्वास्थ्य समस्याहरूलाई समाधान गर्न मद्दत गर्दछ।
त्यसैले जानौँ पान (मीठा पान) खानुका स्वास्थ्य फाइदाहरू:-
१. स्वस्थ छाला– पानको पातमा एण्टिअक्सिडेण्ट भरपूर मात्रामा पाइन्छ, त्यसैले दैनिक पानको सेवन गर्नाले उमेरको असर र छालाको समस्यालाई कम गर्दै लैजान्छ।
(नरम छाला अनि बलियो कपालको लागि खानुहोस् यो मीठो फल…)
२. पाचनप्रक्रियामा सुधार– खाना खाइसकेको आधा घण्टापछि पान खानाले राल बनाउने ग्रन्थि (Salivary Gland) सक्रिय हुन्छ र खाना पचाउनमा मद्दत गर्दछ।
(खाना खाने बित्तिकै दिसा बस्न मन लाग्छ?)
३. कब्जियतबाट राहत– आधा भाग कागतीको रसमा पानको पातको रस मिसाएर पिउनाले कब्जियतको पीडाबाट तुरुन्तै छुट्कारा पाउन सकिन्छ।
(कब्जियतबाट बच्न चाहनुहुन्छ ? खानुस् यी ५ खानेकुरा…)
४. गिँजाको दुखाई– पानको एण्टिब्याक्टेरियल गुणले गिँजाको दुखाईबाट राहत दिई दाँतमा लागेको कीरालाई समेत नष्ट गर्न मद्दत गर्दछ।
(दाँत सँधै सफा र सेतो राख्ने १० उपायहरू!!)
५. माइग्रेन (टाउकोको अधिक दुखाई)– टाउको दुख्ने समस्याबाट पीडित हुनुहुन्छ भने पान चपाउने गर्नुहोस्। अथवा पानको पातलाई पिसेर त्यसको लेदो टाउकोमा लगाउनुहोस् र सुकिसकेपछि चिसो पानीले पखाल्नुहोस्। यसले टाउकोको दुखाईबाट राहत प्रदान गर्दछ।
(टाउको फुट्ला जस्तो गरी दुख्छ? माइग्रेन पो भयो कि?)
६. घाँटीमा कम जमेको– एक चम्चा महमा एक चम्चा पानको रस मिसाएर पिउनाले घाँटीमा जमेको कफलाई हटाउन मद्दत पुग्दछ।
(यी ७ खानेकुराले गर्छ घाँटी दुखाइ कम)
७. खोकीबाट राहत– पानको पातमा ल्वाङ्ग राखेर चपाउनाले खोकीको खसखसबाट आराम पाउन सकिन्छ।
(रुघाखोकीबाट ग्रसित हुँदा कस्तो फलफूल खाने र कस्तो नखाने?)
८. छालाको मुसो– शरीरको कुनै पनि भागको छालामा आएको मुसोको टुक्रामा पानको रस दैनिक लगाउनाले बिस्तारै त्यो मुसो हराउँदै जान्छ।
(च्यात्तिएको छालालाई आलु अनि सुपारी- निको पार्ने अन्य ५ प्राकृतिक उपाय…)
९. मधुमेह– पानको पातमा एण्टि-डायबेटिक विशेषता हुन्छ, जसले रगतमा सुगरको मात्रा नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्दछ।