मानिसको जीवनमा सबैभन्दा महत्वपूर्ण कुरा स्वास्थ्य मानिन्छ भने दोश्रो महत्वपूर्ण कुरा धन । त्यसैले स्वास्थ्यलाई पनि धन नै भन्ने गरिएको हो । तर पहिलो धन भएन भने दोश्रो धनले काम दिँदैन । जतिसुकै कमाए पनि स्वास्थ्यमा समस्या छ भने मानिसले जीवनमा शान्ति अनुभव गर्दैन ।
बरु अभावमा खुसी रहन सकिन्छ तर रोगी शरीर भयो भने खुसी दुर्लभ हुन्छ । शास्त्रमा स्वास्थ्य धनको विषयमा निक्कै महत्वका साथ चर्चा गरिएको छ ।
स्वास्थ्यका लागि अनुशासित जीवनशैली अनिवार्य मानिएको छ । यहाँ यस्ता कुराको चर्चा गरिएको छ जुन काम गर्दा मानिस् छिटो बुढो हुन्छ ।
गरुड पुराणको आचारखण्डमा भनिएको छः
अत्यम्बुपानं कठिनाशनं च धातुक्षयो वेगविधारणं च।
दिवाशयो जागरणं च रात्रौ षड्भिर्नराणां निवसन्ति रोगा:।।
अर्थात आहार विहारमा गरिएको लापरवाहीले मानिसलाई छिटै गम्भिर रोग बनेर बुढेशकाल तर्फ धकेलिदिन्छ ।
यो शुत्र अनुसार यी ६ काम भुलेर पनि गर्नु हुँदैनः
१- चाहिने भन्दा बढी मात्रामा पानी पिउनु
२- भारी अर्थात गरिष्ठ भोजन गर्नु
३- अत्याधिक बीर्य स्खलन
४- दिसा पिसाव रोक्नु
५- दिउसै सुत्नु
६- रातिमा जागिरहनु
त्यसैगरी गरुण पुराणमा यी कुरा पनि स्वास्थ्यको लागि घातक मानिएको छ ।
– काँचो वा सुख्खा मासु सेवन
– सू्र्योदयको समयमा मैथुन वा निद्रा
– वृद्ध महिलासँग यौन सम्पर्क
