अशोक महर्जन
११ पुस , काठमाडौं।
किरातहरुको महान चाड उधौलीका अवसरमा राजधानीको टुँडिखेलमा हजारौं युवायुवतीहरुको भीड थियो । किरात जातीले वर्षको दुईचोटी मंसिर पुर्णिमामा साकेला उधौली र वैशाख पुर्णिमामा उभौली पर्व मनाउने गर्दछ ।
त्यहाँ कोही परम्परागत नाचमा व्यस्त थिए, कोही ढोल र झ्याम्टा वजाउदै नाचमा सहभागी हुदै थिए । केही युवतीहरु भने आफ्नो अनुहारमा किरात जातीको महत्व झल्काउने विभिन्न वाजा र प्रतिक चिन्हहरु लेखाउदै थिए । कसैले ढोल र झ्याम्टाको चित्र गालामा वनाए भने कसैले यायोक्खा झण्डा , वावुक वा चिण्डो ,चरी वाजा , विनायो, धनुकाँध आदी वनाउदै थिए ।
किरात जातीमा यी चीजहरुको विशेष महत्व राख्ने गर्दछ । साकेला उधौली र उभौली पर्वका अवसरमा ढोल र झ्याम्टाको प्रयोग गर्ने गरिन्छ । बावुक वा चिण्डोको प्रयोग किरात देवको पुजाआजामा ,विवाहसंस्कारमा र मृत्यु संस्कारमा जाँड रक्शी राख्नका लागि प्रयोग गरिन्छ ।
यायोक्खाको झण्डा किरातजातिको मौलिक झण्डा हो यो माछाको पुच्छरको आकारमा वनेको हुन्छ । किरात जातिको ऐतिहासिक हतियारका रुपमा धनुकाँधलाई लिने गरिन्छ । यस्तै विभिन्न प्रकारका ऐतिहासिक महत्व वोकेका चित्रहरु त्यहाँ उपस्थित किरात युवतीहरुले आफ्नो अनुहारमा वनाए ।
यायोक्खाको झण्डा अनुहारमा वनाएका रेश्मा राई भने ‘यसले किरात संस्कार र संस्कृतिको प्रतिनिधि गर्छ त्यसैले राम्रो लागेर वनाएकी हुँ ।’
तस्बिर हेर्नुस्:
